به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل انجمن شرکت های آب شیرین کن ، با توجه به اولویت تامین آب شرب در تمام نقاط کشور و با عنایت به ظرفیت موجود جهت تامین آب از دریا، اهمیت اجرای پروژههای احداث آب شیرینکن در کشور و به ویژه نوار ساحلی خلیج فارس دوچندان شده و این مهم در دولت سیزدهم نیز با جدیت در دستور کار قرار گرفته است.
صنعت نمک زدایی و به عبارت رایج شیرین کردن آب دریاها از سال ۱۹۶۰ وارد عرصه فعالیت کشورها شد، البته شاید پیش از این هم به صورت جسته و گریخته به این موضوع توجه میشده است، طی دهههای گذشته این صنعت با شیب صعودی در سطح جهان پیش رفت.
انتقال آبهای جاری و زیرزمینی بین حوضهای بعضاً تبعات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را به دنبال دارد و در سالیان اخیر برخی از این تبعات به ویژه در استانهای مرکزی نمود یافته است. دلیل اصلی این امر نیز محدودیت منابع آب داخل خشکی است که در نتیجه آن کاهش دسترسی به آب در حوضه مبدأ با انتقال آن به حوضه مقصد رخ میدهد.
استفاده از منابع آب حاصل از شیرینسازی از دریاها، سالها است که در کشورهای مختلف از جمله کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و دریای عمان در دستورکار قرار گرفته است و با نمکزدایی از آب دریا، مشکل آب در این مناطق به نحو مناسبی مرتفع شده است.
تا کمتر از یک دهه قبل اساساً فرایند مشخص و مصوبی از سوی مرجع یا مراجع ذیصلاح ملی جهت صدور مجوز برای آب شیرینکنها وجود نداشت و پروژههای شیرینسازی در کشور عمدتاً در سطح کوچک و خرد بودند، اما پس از تعیین فرایند صدور مجوز احداث آب شیرینکنها، عملا متقاضی به تمامی دستگاههای ذیربط مراجعه و با ارائه مستندات و مطالعات علمی انجام گرفته در صورت تامین الزامات هر دستگاه، مجوزهای لازم را دریافت و شروع به انجام اقدامات اجرائی می کند.
بنا بر این گزارش بخش قابل توجهی از آب در صنعت و کشاورزی در کشورهایی مانند اسپانیا، استرالیا، شیلی و غیره که از لحاظ اکوسیستم مانند ایران با محدودیت منابع آبی مواجه هستند، از محل شیرینسازی آب تأمین میشود که قطعا با توجه به فرصتهای موجود در کشور مطلوب است از این ظرفیت بالای بالقوه بهره منطقی و پایدار برده شود.
وزیر نیرو پیش از این در آیین افتتاح پروژه خط انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران عنوان کرد که باید سهم خود را از دریا برداریم و در این راستا میزان آب شیرینکنها را تا ۶ برابر افزایش خواهیم داد.
بر اساس اظهارات علی اکبر محرابیان، وزارت نیرو بر اساس وظایف ذاتی و بر اساس اولویتهای دولت سیزدهم، تأمین آب برای تمام نقاط کشور به ویژه فلات مرکزی ایران را در دستورکار خود قرارداده است و برای تأمین آب شرب، صنعت و کشاورزی برنامههای عملیاتی اجرایی برای استانهای مختلف کشور را در دستور کار دارد و پیشبینی شده است میزان آب شیرینکنها را تا ۶ برابر افزایش دهیم که تا پایان فعالیت دولت این آب شیرین کنها به تدریج افتتاح خواهد شد، در این راستا برای انتقال آب دریا چند کلان پروژه را شروع کردهایم که اولین آن انتقال آب دریای عمان به سیستان و بلوچستان و دیگری انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران است.
بنا بر این گزارش توسعه زیرساختهای صنعت آب در بخشهای مختلف و در حوضههای آبریز کشور، اعم از ساخت سیلبندها و سدها، ایجاد خطوط انتقال، کانالها و تصفیهخانهها، شبکههای آبرسانی و شبکههای توزیع و همچنین متنوعسازی مسائل آبی در دستور کار دولت و وزارت نیرو قرار گرفته است.
بر این اساس امروز به مرور زمان و با رشد اقتصاد و افزایش میزان مصرف آب در کنار افزایش میزان تقاضای منابع آبی، سالانه شاهد تحلیل این منابع هستیم، بر این اساس استفاده از آبهای غیرمتعارف از جمله بهرهمندی از آب دریا جزو برنامههای وزارت نیرو است.
اما وضعیت کلی پروژههای تامین آب با استفاده از تاسیسات آب شیرینکن در کشور و تا امروز تعداد ۸۰ پروژه آب شیرینکن در حال بهرهبرداری با ظرفیت ۵۰۲ هزار و ۶۵۵ مترمکعب درشبانه روز است و ۲۰ پروژه نیز با ظرفیت ۱۴۳ هزار و ۶۵۰ مترمکعب درشبانه روز در حال احداث می باشد. همچنین از سال ۱۴۰۰ پروژههای آب شیرینکن در استانهای مختلف از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، یزد و بوشهر به بهرهبرداری رسیده است که شامل فاز چهارم نمکزدایی زاهدان، نمکزدایی ناهنگ، نمکزدایی بافق، نمکزدایی مهدی آباد – آوین، نمکزدایی فاز ۴ بوشهر، نمکزدایی عسلویه(اخند) و غیره میشود و پروژههای متعددی در استانهایی چون سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر با ظرفیت اسمی تولید آب در مجموع ۹۶ هزار و ۵۵۰ مترمکعب در شبانه روز در حال ساخت و مرحله پیشبرد است.
با عنایت به کمبود روزافزون منابع آبی و بر مبنای اعتبارات تخصیص یافته از سمت سازمان برنامه و بودجه، هر ساله تعدادی از پروژههای آب شیرینکن از محل ردیف خرید تضمینی احداث شده و تعدادی نیز در حال بهرهبرداری می باشد. بر این اساس در سالهای ۱۳۹۸، ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب ۷، ۲، ۸ و ۶ قرارداد راهاندازی پروژه آبشیرین منعقد شده است.